Cricket là một môn thể thao ra đời vào khoảng đầu thế kỷ 16. Đỉnh cao của môn thể thao này là giải Cricket World Cup, T20 World Cup, Test Series và One Day. Nhiều nước, đa phần thuộc khối Thịnh vượng chung, như Anh, Ấn Độ, Bangladesh, Nam Phi, Úc, có tổ chức các giải vô địch Cricket ở cấp quốc gia và có hệ thống các câu lạc bộ chuyên nghiệp thi đấu với tính cạnh tranh rất cao.
Mục tiêu của một trận đấu Cricket
Mục tiêu của môn cricket là ghi được nhiều điểm "bào vị" (tiếng Anh gọi là "run") hơn đội đối thủ. Có ba biến thể của trò chơi: Test cricket, One day và T20. Mỗi biến thể đưa ra một khoảng thời gian nhất định trong đó trò chơi phải được hoàn thành.
Để ghi một "bào vị", là một điểm trong môn cricket, bạn cần đánh bóng bằng một cây gậy. Một đội sẽ đánh bóng (bat) trong khi đội bên kia sẽ ném bóng (bowl) và chạy sân (field) để thu hồi bóng về (sau khi bóng bị đánh ra xa). Mục đích của đội ném bóng là loại toàn bộ cầu thủ đối phương và hạn chế số bào vị mà đối phương ghi được. Ngoài ra, khi một đội bị hạ hết tam trụ môn (hay còn goi là wicket) hoặc thời gian quy định đã hết thì hai đội sẽ đổi vai trò (ném bóng và đánh bóng).
Cầu thủ và trang bị
Mỗi đội cricket gồm 11 người. 11 cầu thủ này này sẽ có các vai trò khác nhau trong đội: người đánh bóng (batsmen), người ném bóng (bowler), người chạy sân (fielder - để thu hồi bóng) và người giữ tam trụ (keeper). Dù mỗi cầu thủ thường giữ một vị trí sở trường chuyên môn riêng, họ có thể tráo đổi vai trò cho nhau nếu muốn.
Kích thước sân cricket có thể khác nhau tuy nhiên thông dụng nhất là sân cỏ hình tròn có chu vi khoảng 200m. Cạnh viền của sân được kẻ bằng vạch để thể hiện phần trong sân và ngoài sân.
Tam trụ môn (hay còn gọi là wicket) đặt ở trung tâm sân. Tam trụ môn được cắm ở 2 đầu sân và cách nhau 22 yard. Mỗi tam trụ gồm 2 hoành mộc được gác trên 3 cọc trụ (xem hình vẽ). Người ném bóng (bowler) sẽ cố gắng ném rớt tam trụ môn để loại người đánh bóng (batsmen). Ngược lại, người đánh bóng (batsmen) cần bảo vệ tam trụ bằng cách đánh bóng ra xa; chạy nhanh và ghi được càng nhiều bào vị (runs) càng tốt.
Batsmen là người đánh bóng, họ mang nhiều trang bị bảo hộ bao gồm bảo vệ chân, găng tay, bảo vệ đùi, bảo vệ đùi trong, mũ bảo hiểm và giáp ngực. Tất cả người chơi sẽ đi giày có đinh và thường mặc quần áo màu trắng.
Cách ghi điểm
Một bào vị (run) được tính khi một cầu thủ đánh bóng (batsmen) đánh quả bóng ra xa và 2 người đánh bóng ở 2 đầu tam trụ chạy qua được phía bên kia. Người đánh bóng có thể chạy bao nhiêu lần tùy chiến thuật. Nếu quả bóng đi hết đường biên sau khi nó đã nảy ít nhất một lần từ khi rời khỏi gậy thì sẽ có tối đa 4 lần chạy (bào vị). Nếu bóng đi qua dây biên mà không nảy thì đội đánh bóng được trao 6 lần chạy - tương ứng với 6 bào vị.
Bào vị cũng được tính cho một đội trong trường hợp đội bên kia phạm luật. Các trường hợp phạm luật bao gồm:
- wide delivery: là ném bóng đi quá xa so với vị trí tam trụ môn
- no ball: là trường hợp người ném bóng để chân chạm vạch
- bye: là trường hợp 2 người đánh bóng (batsmen) vẫn thực hiện chạy dù không ai chạm bóng
- leg bye: là trường hợp bóng chạm vào chân hoặc thân hình của một người đánh bóng
Để thắng một trận Cricket
Một đội sẽ đánh bóng trước và đội kia sẽ ném bóng. Đội đánh bóng sẽ cố gắng và ghi càng nhiều bào vị càng tốt trong thời gian quy định. Đội ném bóng phải hạn chế việc này bằng cách thu hồi bóng trên sân. Sau đó, các đội đổi vai trò cho nhau. Cuối cùng, đội nào ghi được nhiều bào vị hơn sẽ thắng.
Luật chơi Cricket cơ bản
- Mỗi đội gồm 11 người chơi.
- Người ném bóng (bowler) phải thực hiện 6 lần giao bóng hợp pháp để hoàn thành một "over" (lượt ném của người đó).
- Có hai trọng tài đứng ở vị trí của 2 wicket ở 2 đầu sân. Trọng tài sau đó phải đếm số lượt bóng trong over hiện tại, quyết định về việc liệu người đánh bóng có bị hạ hay không và cũng kiểm tra xem liệu người ném bóng đã giao bóng hợp pháp hay chưa.
- Một người đánh bóng (batsmen) bị "hạ" nếu: để người ném bóng ném gãy tam trụ, để bóng bị đối phương bắt trước khi bóng chạm đất, để phạm luật: ví dụ như dùng chân cản bóng để bảo vệ tam trụ, tự làm rơi tam trụ của đội mình, cố ý chụp bóng hoặc câu giờ (chưa sẵn sàng trong vòng 30 giây), để bóng chạm gậy 2 lần hoặc cố ý cản trở cầu thủ đối phương khi họ thu hồi bóng.
- Test cricket thi đấu trong 5 ngày, mỗi đội có hai lượt, gọi là inning, nghĩa là mỗi đội sẽ được đánh bóng 2 lần. Điểm số sau đó được cộng dồn và đội nào ghi được nhiều bào vị nhất sau 2 lượt chơi là đội chiến thắng.
- One day cricket giới hạn trận đấu với tối đa 50 over (một over là một lượt người ném bóng ném 6 quả bóng). Mỗi đội sẽ thực hiện 50 over ở vai trò ném bóng và 50 over ở vai trò đánh bóng. Đội nào ghi được nhiều bào vị hơn khi trận đấu kết thúc sẽ chiến thắng.
- Các trận đấu quốc tế sẽ có thêm trọng tài thứ 3 và 4. Các trọng tài này sẽ xem xét lại các quyết định do 2 trọng tài đứng ở 2 tam trụ môn đưa ra.
- Đội ném bóng phải có một người được chỉ định là người giữ tam trụ. Người giữ tam trụ môn đứng phía đối diện với người ném bóng để bắt bóng.