Hướng dẫn bảng chữ cái tiếng Việt lớp 1 cho trẻ mới bắt đầu

Làm sao để ba mẹ dạy bé học bảng chữ cái tiếng Việt lớp 1 giúp con dễ tiếp thu nhất mà không khiến bé bị áp lực. Bên cạnh việc học trên trường lớp, ba mẹ có thể củng cố lại kiến thức của con bằng cách dạy thêm cho bé tại nhà. Vậy, để bé học bảng chữ cái tiếng Việt hiệu quả? Ba mẹ hãy cùng theo dõi nội dung sau đây để giải đáp thắc mắc này nhé!

Tổng quan về bảng chữ cái tiếng Việt lớp 1 ba mẹ cần biết

Trong chương trình giáo dục bậc tiểu học, một trong những kiến thức đầu tiên và cơ bản nhất mà các bé sẽ được tiếp xúc chính là bảng chữ cái tiếng Việt. Vậy bảng chữ cái tiếng Việt lớp 1 hiện nay ra sao? Mời ba mẹ cùng tham khảo phần nội dung dưới đây:

3 thành phần làm nên bảng chữ cái tiếng Việt lớp 1 chuẩn

Hiện nay, trong chương trình giáo dục bậc tiểu học, bảng chữ cái tiếng Việt lớp 1 chuẩn sẽ bao gồm ba thành phần chính đó là nguyên âm, phụ âm và dấu thanh. Cụ thể:

- Nguyên âm

Bảng chữ cái tiếng Việt sẽ bao gồm các nguyên âm:

• Nguyên âm đơn bao gồm: a, ă, â, e, ê, i, o, ô, ơ, u, ư, y
• Nguyên âm đôi bao gồm: ai, ao, au, âu, ay, ây, eo, êu, ia, iê, yê, iu, oa, oă, oe, oi, ôi, ơi, oo, ôô, ua, ưa, uâ, ưa, uê, ui, ưi, uo, uô, ươ, ươ, ưu, uy
• Nguyên âm ba bao gồm: iêu, yêu, oai, oao, oay, oeo, uao, uây, uôi, ươi, ươu, uya, uyê, uyu

- Phụ âm

Khi bé học bảng chữ cái tiếng Việt, bé sẽ được tiếp xúc với bảng phụ âm bao gồm 17 phụ âm đơn và 10 phụ âm ghép. Cụ thể như sau:

• 17 phụ âm đơn bao gồm: b, c, d, đ, g, h, k, l, m, n, p, q, r, s, t, v, x.
• 10 phụ âm ghép là sự kết hợp của phụ âm đơn và một số nguyên âm, bao gồm: ch, gh, gi, kh, ng, ngh, nh, th, tr, qu.

- Dấu thanh

Trong tiếng Việt, các thanh dấu đóng vai trò quan trọng trong việc tạo nên nghĩa của từ. Bảng chữ cái tiếng Việt lớp 1 sẽ bao gồm 5 thanh dấu là:

• Dấu sắc (´): Ví dụ: nhú, trú, dấu…
• Dấu hỏi (ˀ): Ví dụ: hỏi, ngủ, nghỉ, tỏa…
• Dấu huyền (`): Ví dụ: già, bà, cà, quỳnh…
• Dấu nặng (.): Ví dụ: trọng, họng, hiệu…
• Dấu ngã (~): Ví dụ: ngã, chữ, hãy…

Các bảng chữ có trong bảng chữ cái tiếng Việt

Khi bé học bảng chữ cái tiếng Việt lớp 1, bé sẽ được làm quen với hai cách viết chữ cái tiếng Việt đó là viết chữ in thường và in hoa.

• Bảng chữ cái tiếng Việt viết thường: Đây là bảng chữ cái bao gồm những chữ cái được sử dụng phổ biến trong văn bản hàng ngày, ngoại trừ khi viết tên riêng hoặc sau dấu câu. Chữ viết thường được tạo thành từ các nét cơ bản như nét cong, nét xiên và nét thẳng.
• Bảng chữ cái tiếng Việt viết hoa: Đây là bảng chữ cái bao gồm là những chữ cái được viết ở kích cỡ lớn hơn và thường được dùng ở đầu câu hoặc khi viết tên riêng.

Để hiểu rõ hơn về các bảng chữ có trong bảng chữ cái tiếng Việt, ba mẹ hãy cùng tìm hiểu qua bảng tổng hợp tên và cách đọc bảng chữ cái tiếng Việt trong phần dưới đây nhé!

STT Chữ in thường Chữ in hoa Tên chữ Phát âm 1 a A a a 2 ă Ă á á 3 â Â ớ ớ 4 b B bê bờ 5 c C xê cờ 6 d D dê dờ 7 đ Đ đê đờ 8 e E e e 9 ê Ê ê ê 10 g G giê giờ 11 h H hát hờ 12 i I i I 13 k K ca ca/cờ 14 l L e - lờ lờ 15 m M em mờ/ e - mờ mờ 16 n N em nờ/ e - nờ nờ 17 o O o O 18 ô Ô ô Ô 19 ơ Ơ ơ Ơ 20 p P pê pờ 21 q Q cu/quy quờ 22 r R e-rờ rờ 23 s S ét xì sờ 24 t T Tê tờ 25 u U u u 26 ư Ư ư ư 27 v V vê vờ 28 x X ích xì xờ 29 y Y i dài i

Phương pháp dạy bé học bảng chữ cái tiếng Việt nhớ lâu

Để học bảng chữ cái tiếng Việt lớp 1 hiệu quả, ba mẹ sẽ cần những phương pháp giảng dạy phù hợp giúp con có thể tiếp thu nhanh chóng và ghi nhớ kiến thức lâu hơn. Sau đây là một số phương pháp dạy bé học bảng chữ cái tiếng Việt nhớ lâu mà ba mẹ có thể tham khảo:

Ứng dụng tính trực quan sinh động

Một trong những phương pháp cho bé học bảng chữ cái tiếng Việt hay, được nhiều chuyên gia giảng dạy áp dụng đó là dạy bé học một cách trực quan thông qua hình ảnh, truyện tranh, các bài hát,… Đây cũng là cách ba mẹ biến bài học của con trở nên thu hút để con tập trung hơn, đồng thời khơi gợi niềm vui và sự hào hứng của bé trong quá trình học tập.

Để dạy con học bảng chữ cái tiếng Việt lớp 1, rất nhiều ba mẹ đã ứng dụng với phương pháp này bằng cách cho bé học chữ cái với flashcard và hình ảnh minh họa. Mỗi chữ cái sẽ được in lớn trên flashcard kèm theo một hình ảnh minh họa, ví dụ như chữ “A” đi kèm với hình ảnh một quả táo và từ “táo”. Nhờ đó, trẻ sẽ dễ dàng nhận ra và ghi nhớ chữ cái thông qua hình ảnh nhanh chóng.

Ngoài ra, ba mẹ cũng có thể dạy bé hát các bài hát về bảng chữ cái, giúp con học chữ cái qua giai điệu vui nhộn và dễ nhớ. Khi con đang ôn tập bảng chữ cái, ba mẹ có thể bật các bài hát về bảng chữ cái tiếng Việt như “ABC tiếng Việt” để cho bé nghe và hát theo.

Phương pháp nghe - nói - lặp lại

Bên cạnh áp dụng phương pháp dạy học trực quan, ba mẹ cũng có thể kết hợp cho bé học bảng chữ cái tiếng Việt bằng cách nghe - nói - lặp lại thường xuyên. Đây là một trong những cách dạy bé hiệu quả giúp con phát âm bảng chữ cái tiếng Việt chuẩn xác, tạo nền tảng quan trọng cho việc học đọc và viết sau này của con.

Để thực hiện phương pháp này, ba mẹ và giáo viên cần phát âm chuẩn xác các chữ cái. Đặc biệt là các dấu thanh để trẻ nghe và bắt chước theo. Ví dụ, khi phát âm chữ “a” với dấu sắc, ba mẹ hãy nói “á” một cách rõ ràng để trẻ có thể nghe và lặp lại chính xác.

Đồng thời, cha mẹ nên làm mẫu từng âm một cách chậm rãi và yêu cầu trẻ nhìn vào khẩu hình miệng của mình và lặp lại. Chẳng hạn, khi phát âm chữ “b”, ba mẹ hãy mở miệng một chút, dùng môi để phát âm tiếng “bờ”, sau đó yêu cầu trẻ lặp lại.

Phương pháp luyện viết và thực hành

Khi bé học bảng chữ cái tiếng Việt lớp 1, ba mẹ cũng cần biết phương pháp dạy bé luyện viết và thực hành với bảng chữ cái. Để đảm bảo trẻ có thể tiếp thu kiến thức hiệu quả và không cảm thấy áp lực, ba mẹ chỉ nên dạy bé viết từ 2 - 3 chữ cái mỗi ngày. Đồng thời, ba mẹ nên bắt đầu dạy bé từ những chữ thường, sau đó mới dần dần cho con làm quen với chữ hoa.

Ngoài ra, ba mẹ có thể cho con luyện viết trên cả vở ô li và bảng phấn con. Vở ô li giúp trẻ làm quen với các dòng kẻ, biết cách căn chỉnh chữ viết sao cho ngay ngắn và đều đặn. Trong khi đó, với bảng phấn con, trẻ có thể dễ dàng xóa và viết lại, giúp con linh hoạt hơn khi luyện viết. Khi con tập viết chữ, ba mẹ hãy khuyến khích trẻ viết nhiều lần, viết hàng ngày để con tạo thói quen và cải thiện nét chữ.

Sau khi trẻ đã nắm vững cách viết từng chữ cái, ba mẹ có thể cho bé luyện viết nâng cao hơn với các từ đơn giản có nghĩa. Ba mẹ có thể cho trẻ bắt đầu với những từ ngắn, đơn giản và có nghĩa như “cò”, “ca”, “ba”,… Khi con viết, ba mẹ hãy kết hợp giải thích nghĩa của từng từ để trẻ hiểu rõ hơn. Cách học này không chỉ giúp trẻ luyện viết mà còn mở rộng vốn từ vựng và khả năng nhận biết từ.

Một số lưu ý khi dạy bé học bảng chữ cái tiếng Việt

Khi dạy bé học bảng chữ cái tiếng Việt lớp 1, ba mẹ cần có sự kiên nhẫn để đồng hành cùng con trong quá trình học tập. Ngoài ra, ba mẹ cũng cần lưu ý một số điều sau đây để dạy bé học bảng chữ cái tiếng Việt hiệu quả hơn:

Tránh tạo áp lực học tập cho trẻ

Một trong những điều quan trọng nhất để đảm bảo trẻ tiếp thu nhanh, ghi nhớ kiến thức lâu đó là tránh tạo áp lực học tập cho trẻ. Trong quá trình dạy bảng chữ cái tiếng Việt cho trẻ, nếu bé cảm thấy bị áp lực, bé sẽ dễ dàng mất hứng thú và động lực học tập. Điều này dẫn đến việc học của con trở nên bị gượng ép và không đạt được kết quả mong muốn.

Vì vậy, ba mẹ và thầy cô nên tạo ra một môi trường học tập thoải mái, tạo điều kiện cho trẻ tự do khám phá và học hỏi. Ngoài ra, để việc học của bé trở nên thú vị hơn, ba mẹ có thể thêm vào bài học các trò chơi vui nhộn.

Đồng thời, ba mẹ hãy nhớ khen ngợi và khuyến khích khi trẻ tiến bộ, dù là những tiến bộ nhỏ nhất nhé! Được ba mẹ luôn động viên sẽ giúp con cảm thấy tự tin hơn, từ đó tiếp tục cố gắng học tập mỗi ngày.

Tôn trọng tốc độ tiếp thu của trẻ

Ngoài việc tránh tạo áp lực cho trẻ, trong quá trình con học tập, ba mẹ cũng cần tôn trọng tốc độ tiếp thu của con mình. Có lẽ nhiều ba mẹ chưa biết, mỗi trẻ em đều có khả năng tiếp thu và tốc độ học tập riêng. Điều này cũng đồng nghĩa rằng, một số trẻ sẽ có khả năng học nhanh hơn, trong khi những trẻ khác cần nhiều thời gian hơn để nắm vững kiến thức.

Vì vậy, khi trẻ gặp khó khăn trong quá trình học tập, thay vì tạo áp lực, ba mẹ hãy kiên nhẫn và hỗ trợ bé giải đáp vấn đề con còn đang vướng. Việc tôn trọng tốc độ tiếp thu của trẻ giúp con không cảm thấy bị bỏ lại phía sau và tự tin hơn trong quá trình học tập. Đồng thời, điều này còn giúp con duy trì sự hào hứng trong quá trình học tập, cũng như đạt được nhiều niềm vui khi giải đáp những vấn đề khó.

Ba mẹ luôn kiểm tra để củng cố kiến thức bé đã học

Bên cạnh những lưu ý trên, khi dạy trẻ học bảng chữ cái tiếng Việt lớp 1, ba mẹ cần luôn sát sao với việc học của con bằng cách kiểm tra kiến thức của bé thường xuyên. Việc kiểm tra bé không chỉ giúp con đảm bảo nắm vững các chữ cái, mà điều này còn giúp ba mẹ phát hiện kịp những chỗ trẻ còn chưa hiểu hoặc còn sai sót.

Để kiểm tra kiến thức bé đã học, ba mẹ có thể áp dụng nhiều hình thức khác nhau như yêu cầu trẻ viết lại các chữ cái đã học, đọc to các chữ cái hoặc từ đã học, hoặc tham gia các trò chơi liên quan đến chữ cái.

Kết Luận

Nội dung trên đã chia sẻ những thông tin tổng quan về bảng chữ cái tiếng Việt lớp 1, cũng như các phương pháp dạy bé học bảng chữ cái tiếng Việt sao cho hiệu quả nhất. KidsUP hy vọng rằng qua bài viết trên, ba mẹ sẽ có thể lựa chọn cho bé những cách học phù hợp nhất để con dần tiến bộ theo từng ngày.